[سؤال 8816]‏ ‏ ‏ 4850‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 25 / 10 / 1358‏

‏پیشگاه مبارک رهبر عالی قدر و زعیم عظیم الشأن، مرجع عالی قدر شیعیان،‏‎ ‎‏حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، دامت برکاته‏

‏محترماً؛ شخصی پیش از تشریف فرمایی حضرت آیت الله‌ از پاریس به ایران‏‎ ‎‏گوسفندی نذر کرده که اگر حضرت آیت الله‌ صحیح و سالم به ایران برگردند، وی در‏‎ ‎‏سر سال دوم بازگشت به ایران، گوسفند مزبور را به قم آورده و در زیر قدم آن‏‎ ‎‏وجود  معظم قربانی بنماید و به جهت برکت خانه اش هم تبرک جوید ولی به علت‏‎ ‎‏بودن برف، راه ها مسدود و وسایل ماشین هم در کوهستان پیدا نمی شود و وقت‏‎ ‎‏هم  تنگ است. شخص مزبور به نذر خود به چه نحو عمل نماید؟ عمرکم طویل و‏‎ ‎‏عدوّکم ذلیل‏

‏از خداوند بزرگ، موفقیت و سلامتی شما را آرزومندم.‏

بسمه تعالی، در صورتی که صیغه معتبره شرعیه خوانده نشده، اختیار با‎ ‎خود نذر کننده است.

‏‎[سؤال 8817]‏ ‏ ‏ 4851‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 19 / 11 / 1361‏

‏محضر مبارک رهبر عالی قدر آیت الله‌ العظمی امام خمینی مدّ ظله العالی‏

‏پس از دعاگویی به شرف عرض عالی می رساند:‏

‏1. این جانب مبلغ 1000 تومان نذر جد حضرت عالی کرده ام، حاجتی داشته ام‏‎ ‎‏برآورده شده است. گفتم: یا جد امام خمینی ولی نگفتم قربةً الی الله‌، آیا این نذر را‏‎ ‎‏واجب است ادا کنم یا خیر؟ و آیا حضورتان بفرستم؟ و یا برای سلامتی شما به فقرا و‏‎ ‎‏سادات فقیر بدهم؟ تمنا دارم مرقوم فرمایید تا به فتوای شما عمل کنم. نوعاً ما‏‎ ‎‏بیرونی ها یعنی عشایر قصد قربت نمی کنیم، می گوییم یا حضرت عباس اگر فلان‏‎ ‎‏حاجت ما برآورده بشود 100 تومان در راه تو می دهیم، آیا این نذر واجب می شود یا‏‎ ‎‏خیر؟ جواب مرقوم فرمایید. والسلام.‏

بسمه تعالی، وفای به نذر مرقوم واجب نیست.

‏2. آیا به چیزهایی که زینت زن ها حساب می شود، مانند النگو و گلوبند و چیزهای دیگر زکات تعلق‏‎ ‎‏می گیرد؟ جواب مرقوم فرمایید. ‏

بسمه تعالی، به غیر مسکوک از طلا زکات تعلق نمی گیرد و همچنین طلایی که برای زینت‎ ‎استعمال می شود زکات ندارد.

[سؤال 8818]‏ ‏ ‏ 4852‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر عالی قدر حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، امید مستضعفان جهان‏

‏لطفاً در سؤال های زیر ما را راهنمایی و ارشاد فرمایید.‏

‏1. یک پسر بچه از پشت بام (سوراخ بام) که در منازل روستایی معمولاً هست به‏‎ ‎‏پایین می افتد، مادر و خواهر و خویشانش بر حالش گریه می کنند، در این حال پدرش‏‎ ‎‏می رسد و این صحنه را می بیند با متوسل شدن به قمر بنی هاشم یا ابوالفضل یا‏‎ ‎‏ابوالفضل گویان یک گوسفند یا قوچ را به عنوان نذری گوشش را می برد، دیگر نیت‏ ‏نمی کند که در چه راهی خرج یا احسان خواهد کرد؟ آیا می شود در ماه محرم همان‏‎ ‎‏گوسفند را خرج عزاداری سلطان مظلومان کرد؟ یا قربانی را بفروشند و پولش را برای‏‎ ‎‏جنگ زدگان بفرستند؟ آیا می شود پول همان گوسفند را برای عمران و آبادی ده‏‎ ‎‏خرج  کرد؟‏

بسمه تعالی، اختیار با خود صاحب گوسفند است، می تواند در هر کدام که‎ ‎مایل باشد صرف نماید.

‏2. یک مسجد را که ساخت قدیم بوده، ما چند خانواده همسایه مسجد آن را از نو ساخته ایم و دامنه و‏‎ ‎‏شیروانی مسجد را به ساختمان همسایه گذاشته ایم و از این لحاظ در مضیقه هستند. آیا می توان دامنه‏‎ ‎‏یا شیروانی مسجد را به طرف ساختمان همسایه مسجد گذاشت؟ یا این که باید شیروانی یا دامنه‏‎ ‎‏مسجد را عوض کرد؟‏

بسمه تعالی، بدون رضایت همسایه جایز نیست و باید عوض نمود.

‏3. آیا می توان با رضایت صاحبش همان چند ساختمان را برای مسجد خرید و به حیاط یا آشپزخانه‏‎ ‎‏اختصاص داد.‏

بسمه تعالی، مانع ندارد.

‏4. اگر سگ درب چوبی داخل مسجد را با دهان و دندانش خرد کند. و درب چندان خراب نشده باشد،‏‎ ‎‏آیا درب باید توسط صاحب سگ یا اهالی ده عوض شود؟ یا آن که با شستن یا رنده نمودن همان جایی‏‎ ‎‏که سگ دهان زده پاک می شود؟‏

بسمه تعالی، اگر کوتاهی از صاحب سگ نبوده به او چیزی نیست و لازم است به هر نحو ممکن‎ ‎تطهیر نمایند.

[سؤال 8819]‏ ‏ ‏ 4853‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 27 / 11 / 1361‏

‏با درود فراوان به رهبر کبیر انقلاب اسلامی ‏

‏مطلبی برای این جانب پیش آمده که خواستار جواب گویی آن مرجع والا مقام‏‎ ‎‏هستم. مقداری پول در اختیار این جانب می باشد که نذر حضرت ابوالفضل می باشد.‏‎ ‎‏موضوعی که در نظر دارم آن است که آیا می توان این مبلغ را به حساب جبهه واریز‏ ‏نمایم یا نه؟ خواهشمند است جواب این جانب را اعلام فرمایید. توضیح این که قصد‏‎ ‎‏چگونه خرج کردن را هم نکرده ام. ‏

بسمه تعالی، چنانچه صیغه مخصوص به نذر خوانده نشده است اختیار با‎ ‎خود شما است.

[سؤال 8820]‏ ‏ ‏  ‏—->‏ ‏ 692

‏3. در مورد نذر و عهد کردن اگر شخص صیغۀ آن را به آن صورتی که در‏‎ ‎‏رساله های عملیه است ادا نکند آیا نذر منعقد می شود یا خیر؟‏

بسمه تعالی، منعقد نمی شود.

[سؤال 8821]‏ ‏ ‏ 4854‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر مبارک رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران، حضرت نایب الامام، امام خمینی،‏‎ ‎‏دامت افاضاته، با عرض سلام و آرزوی سلامتی برای آن رهبر عالی قدر انقلاب‏‎ ‎‏اسلامی، مسأله ای شرعی به صورت زیر برای این جانب مطرح است:‏

‏اگر کسی نذر کند که مقداری طلا یا پول را شخصاً به صندوق حضرت‏‎ ‎‏ابوالفضل علیه السلام بریزد حال شخص نذر کننده چه باید بکند؟‏

‏با عرض معذرت؛ در سال 1357 ازدواج کرده ام و در اوایل ازدواج به علت سر درد‏‎ ‎‏همسرم گوشواره های او را به صورت بالا نذر نمودیم، چه باید بکنیم؟‏

‏ان شاء الله‌ خداوند تبارک و تعالی طول عمر به جناب عالی عطا بفرماید و صدام و‏‎ ‎‏صدامیان را سرنگون و نابود سازد. با تقدیم احترام و عرض ادب‏

‏والسلام علیکم ورحمة الله‌ وبرکاته‏

بسمه تعالی، در نذر صیغه مخصوص لازم است. اگر صیغه مخصوص به‎ ‎نذر خوانده نشده، عمل به آن لازم نیست.

‏‎[سؤال 8822]‏ ‏ ‏ 4855‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏با سلام و درود به رهبر عزیز و روح خدا و پیشوای اعلا‏

‏هشت سال پیش نذر کرده بودم که هر وقت پول دستم آمد، برای سقّاخانۀ حضرت‏‎ ‎‏ابوالفضل در محلمان یک چهل چراغ هدیه کنم؛ الآن مصرفش در آن محل خیلی کم‏‎ ‎‏است؛ آیا طبق فتوای امام می توانم به جای آن شی ء، پول آن ـ به قیمت پنج هزار‏‎ ‎‏تومان  ـ را برای ساختن مسجد یا چیز دیگری که قابل استفادۀ بیشتری می باشد،‏‎ ‎‏بدهم؟ ‏

‏با عرض معذرت مرا راهنمایی کنید.‏

بسمه تعالی، اگر در نذر، صیغۀ مخصوص به نذر را نخوانده اید، اختیار با‎ ‎خود شما است؛ ولی اگر صیغۀ نذر خوانده شده، در صورت امکان باید به‎ ‎نذر عمل شود.

[سؤال 8823]‏ ‏ ‏ 4856‏

‏ ‏ ‏ بسم الله‌ الرحمن الرحیم‏

‏إلی المرجع الأعلی والإمام المفدی، روح الله‌ الموسوی الخمینی دام ظله الوارف،‏‎ ‎‏أتقدّم إلیکم بهذه المسألة؛ فافتونا مأجورین ‏

‏نذر شخص إنفاق أربعة آلاف تومان، لإقامة مراسم تعزیة الإمام الحسین علیه السلام فی‏‎ ‎‏شهر محرّم. ولکن الشهر انقضی ولم یتمّ إنفاق المبلغ بکاملة وبقی منه النصف وهو ألفی‏‎ ‎‏تومان. فهل له ینفقها فی سائر وجوه البرّ کالتبرّع بها للجبهة أو إقامة مراسم الأئمّة فی‏‎ ‎‏غیر شهر محرّم؟ أفتونا مأجورین ودمتم حصناً وملاذاً.‏

بسمه تعالی، لا مانع من صرفها فی مطلق وجوه البرّ، إذا لم ینعقد النذر‎ ‎بالصیغة الخاصّة بالنذر وهکذا إذا کان المنذور الإنفاق فی خصوص‎ ‎المحرّم السابق.

‏‎[سؤال 8824]‏ ‏ ‏ 4857‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏کسی نذر کرده که مبلغی در موردی نظیر اطعام و غیره صرف نماید آیا می تواند این‏‎ ‎‏مبلغ را به یکی از حساب های ضروری تر نظیر جبهه یا جنگ زدگان واریز نماید؟‏

بسمه تعالی، اگر نذر با صیغه معتبره شرعیه بوده باید بر طبق نذر عمل شود‎ ‎و اگر صیغه نداشته اختیار با خود شما است.

[سؤال 8825]‏ ‏ ‏  ‏—->‏ ‏ 4970

‏4. آیا ادای عین نذری که مبتنی بر انداختن سفره ابوالفضل برای شفای مریض‏‎ ‎‏باشد در شرایط کنونی (جنگ) لازم است یا اگر مقدار پولی که باید در آن راه خرج‏‎ ‎‏شود، برای جنگ زدگان یا غیره پرداخته شود کافی است؟‏

بسمه تعالی، در صورتی که صیغۀ مخصوص به نذر خوانده نشده اشکال‎ ‎ندارد.

[سؤال 8826]‏ ‏ ‏  ‏—->‏ ‏ 1201

‏2. شخصی سفر‏‏ۀ‏‏ حضرت ابوالفضل علیه السلام نذر دارد؛ ولی به علت کمی جا در محل‏‎ ‎‏سکونت نمی تواند نذر خویش را ادا نماید. بنابر این آیا می تواند وجه خرجی سفره را‏‎ ‎‏به حساب جنگ زدگان و یا سایر مواردی که برای دولت جمهوری اسلامی ایران‏‎ ‎‏دارای اهمیت است واریز نماید؟‏

بسمه تعالی، اگر صیغۀ مخصوص نذر را نخوانده نذر وجوب وفا ندارد و‎ ‎اختیار با خود شخص است؛ ولی چنانچه صیغۀ نذر را خوانده باشد، باید‎ ‎بر طبق آن عمل کند؛ مگر آن که قدرت بر وفا نداشته باشد.

[سؤال 8827]‏ ‏ ‏ 4858‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 24 / 4 / 1361‏

‏محضر مبارک امام عزیزمان حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، مدّ ظله، پس از سلام و‏ ‏درود فراوان خواهشمند است در مورد مسائل شرعی زیر فتوای کامل مرقوم بفرمایید:‏

‏1. آیا کسی در مورد حاجتی نذر نماید و آن حاجت بعد از مدت ها صبر و ناراحتی‏‎ ‎‏به کمک خداوند متعال تمام بشود ولی به نحوی که طبق گفته و نیت حاجتمند نباشد‏‎ ‎‏مسأله چگونه است؟‏

‏مثلاً کسی نذر نماید که خدایا فلان حاجت شرعی من قبول بشود نذر می کنم سفره‏‎ ‎‏حضرت ابوالفضل علیه السلام و سفره خانم رقیه علیه السلام را انجام دهم. در موقع نذر کردن هیچ‏‎ ‎‏فکری از ضرر و زیان (مادی و معنوی) و دادن پول برای انجام کار و این که در حق‏‎ ‎‏حاجتمند نبود که در مقابل کارش پول بدهد. البته برای این که از بدبختی و ناراحتی‏‎ ‎‏خلاص شود مجبور می شود برای رضایت طرف مقابل پول اضافی بدهد. باید متذکر‏‎ ‎‏شوم مسأل‏‏ۀ‏‏ ما مسأله طلاق بود که حاجتمند نذر کرده بود که اگر خلاص شوم تمام‏‎ ‎‏نذرهای ذکر شده را انجام دهم ولی در موقع نذر کردن هیچ نیّتی از پول دادن در مقابل‏‎ ‎‏مهریه (برای رضایت همسر به طلاق) و گذشتن از تمام جهیزیه و مهریه قانونی و‏‎ ‎‏شرعی خود و تحمل ناراحتی ها و شکنجه ها در دل نبود و حتی به فکرمان هم نرسیده‏‎ ‎‏بود که موقع طلاق پول خواهیم داد و از تمام حقوق حقه خود گذشت خواهیم کرد.‏‎ ‎‏حالا به کمک خداوند تمام شده و طلاق گرفتم البته (با دادن پول مقابل مهریه و گذشت‏‎ ‎‏از جهیزیه و مهریه خود) مسأله شرعی در این مورد چگونه می باشد؟ باید نذرهایم را‏‎ ‎‏انجام دهم یا نه؟‏

بسمه تعالی، اگر صیغه شرعی نذر خوانده نشده وجوب وفا ندارد.

‏2. وسواس در مورد طهارت و وضو و غسل و سایر مسائل شرعی چگونه می باشد؟ انسان چه کار باید‏‎ ‎‏بکند تا بدون گناه ترک کند و خلاص شود؟ ‏

بسمه تعالی، واجب است اعتنای به وسوسه نکنید.

‏3. دختر یا زنی که از حیض پاک می شود نوع لکه و ترشحی که در آخرین روز حیض باید ببیند و پاک‏‎ ‎‏شود و غسل و نماز گزارد چگونه می باشد؟‏

بسمه تعالی، پاک شدن منوط به این است که خون بند بیاید و هیچ نوع لکه و ترشحی از خون‎ ‎نبیند.

‏‎[سؤال 8828]‏ ‏ ‏ 4859‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏با درود و سلام خدمت پدر عزیزم، آیت الله‌ خمینی ‏

‏امیدوارم که حالتان خوب باشد. اگر خواهان حال دختر حقیرتان باشید، بحمدالله‌‏‎ ‎‏سالم هستم. پدر عزیز! لطف فرموده به سؤال این جانب جواب مرحمت فرمایید:‏

‏در جایی خواندم که اگر شخصی ـ چه دختر و چه پسر ـ نذری کنند و پدر و مادر‏‎ ‎‏ندانند، این نذر قبول نیست. حال من نذری کرده ام و بدان چیزی که می خواستم‏‎ ‎‏رسیده ام. آیا من باید نذرم را بدهم یا نه؟‏

‏و در آخر از شما می خواهم که برایم دعا کنید تا به شهادت برسم. ‏

بسمه تعالی، اگر صیغۀ مخصوص به نذر را نخوانده اید، عمل به آن لازم‎ ‎نیست.

[سؤال 8829]‏ ‏ ‏ 4860‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 4 / 1 / 1362‏

‏حضور برادران دفتر استفتائات امام، با سلام و دعا و آرزوی موفقیت برای برادران،‏‎ ‎‏در خدمت به اسلام و مسلمین‏

‏باری چند سال قبل، مقداری پول از کسی طلبکار بودم و با خود گفتم که اگر پول به‏‎ ‎‏دستم رسید، آن را جهت کمک به سازمان اسلامی أمل بفرستم و خدا خواست و پول‏‎ ‎‏به دستم رسید و در آن خصوص، فراموش نمودم که پول را بفرستم. با توجه به این که‏‎ ‎‏این نذر را بدون نیت، برای رضای خدا بوده، آیا بایستی پول را بفرستم؟ حکم شرعی‏‎ ‎‏آن چطور است؟ و اگر واجب است، با توجه به وضع کنونی لبنان، می توانم پول را‏‎ ‎‏جهت کمک به رزمندگان اسلام اختصاص دهم؟ من الله‌ التوفیق‏

بسمه تعالی، در صورتی که صیغۀ نذر را نخوانده اید، وفای به آن واجب‎ ‎نیست و اختیار، با خود شما است.

‏‎[سؤال 8830]‏ ‏ ‏ 4861‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 19 / 8 / 1361‏

‏ساحت مقدس رهبر عظیم الشأن و مرجع عالی قدر، حضرت امام خمینی، مدّ ظله‏‎ ‎‏العالی، با تقدیم سلام و درود به آن رهبر کبیر؛ جواب مسائل مشروحۀ زیر از ساحت‏‎ ‎‏مقدس مورد استدعا می باشد:‏

‏1. شخصی نذر کرده تا فرزند خود را به زیارت حضرت ثامن الائمه علیهم السلام ببرد ولی‏‎ ‎‏وضع مالی وی ایجاب ننموده تا نذر خود را عملی سازد. فعلاً فرزند به حد بلوغ‏‎ ‎‏شرعی رسیده است؛ آیا باز مخارج زیارت به عهد‏‏ۀ‏‏ پدر است که نذر نموده و یا به‏‎ ‎‏عهد‏‏ۀ‏‏ فرزند؟ و در صورت قبول فرزند، مخارج مسافرت زیارت را فرزند می تواند‏‎ ‎‏پرداخت نماید؟ نظری‏‏ۀ‏‏ عالی را بیان فرمایند.‏

بسمه تعالی، اگر نذر با صیغۀ مخصوص آن انجام گرفته و مقید به زمان‎ ‎خاصی نبوده، وفای به آن واجب است و چنانچه فرزند، مخارج سفر را‎ ‎متبرعاً بدهد مانع ندارد.

‏2. نوجوانی که به حد بلوغ شرعی نرسیده است و در تحت الولایه پدر می باشد، برای رفتن به جبهۀ‏‎ ‎‏جنگ جهت مقابله با دشمن اسلام اجازۀ ولی لازم است یا خیر؟‏

بسمه تعالی، رفتن بر غیر بالغ لازم نیست. 

‏3. شخصی در زمان طاغوت، عضو خانۀ انصاف بوده و یا رئیس خانۀ انصاف؛ شخصی و یا اشخاصی‏‎ ‎‏را جریمه نموده و به طریق و تأیید دادگاه، جریمه از مجرم اخذ و به صندوق دولت پرداخت شده و به‏‎ ‎‏نظر اعضا جریمه به حق بوده، آیا به نظر آن حضرت اعضای خانۀ انصاف ضامن جریمه هستند یا تأیید‏‎ ‎‏کننده که دادگاه است یا ژاندارمری که وصول کننده است یا هیچ کدام؟ ‏

بسمه تعالی، کسی که به دستور او خسارت جریمه از طرف گرفته شده ضامن است اگر مأمور‎ ‎تخلف نمی تواند بکند.

‏4. بنده جهت تحصیل فرزندانم از اول مهر تا پایان سال تحصیلی در میانه اقامت نموده و در تابستان در‏‎ ‎‏روستای احمد آباد گروس ـ محل سکونتم ـ ساکن می باشم؛ آیا در ایامی که در میانه هستم، در صورت‏‎ ‎‏مسافرت به روستای یاد شده ام، وضع نماز و روزه ام چیست؟ ضمناً از روستا اعراض ننموده ام.‏

‏‎بسمه تعالی، در غیر وطن، بدون قصد اقامت ده روز، نماز شکسته است و با قصد اقامت ده‎ ‎روز، اگر سفر شرعی پیش بیاید اقامت به هم می خورد.

‏5. فدوی در ماه محرم الحرام (در موقع اقامت در شهر میانه) جهت روضه خوانی و مسأله گویی به‏‎ ‎‏روستای خود رفته و در مدت ایام سوگواری به سه روستای اطراف می روم و حد شرعی مسافت را‏‎ ‎‏طی می نمایم که مانع از قصد اقامه می شود، در این صورت نماز بنده به چه صورت خوانده شود؟ ‏

بسمه تعالی، با طی سفر شرعی حکم مسافر دارید.

[سؤال 8831]‏ ‏ ‏ 4862‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 2 / 6 / 1358‏

‏یک دانه گوسفند ماده به نام حضرت ابوالفضل العباس علیه السلام نذر کرده ام که گوسفند نر‏‎ ‎‏ذبح شود و در همین راه به مردم بخشیده شود و ماد‏‏ۀ‏‏ آن نگهداری شود. چون حفاظت‏‎ ‎‏و نگهبانی آن ها مشکل است راه مصرف شرعی آن چیست؟ ذیلاً جواب عنایت‏‎ ‎‏فرمایند.‏

‏همچنین یک دانه گوسفند ماده به نام حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام به شرح بالا‏‎ ‎‏نذر شده است. اکنون هزین‏‏ۀ‏‏ نگهداری آن ها بیش از قیمتشان می باشد استدعا است:‏‎ ‎‏شرعاً اجاز‏‏ۀ‏‏ فروش و پرداخت بهای گوسفندان را به هر محلی که صلاح است، ذیلاً‏‎ ‎‏مرقوم فرمایند.‏

بسمه تعالی، در نذر صیغۀ معتبره لازم است. اگر با صیغۀ شرعیه نذر شده،‎ ‎کسی که نذر کرده، در صورت قدرت باید بر طبق نذر خود وفا کند و‎ ‎حفاظت و نگهبانی گوسفندان بر عهدۀ نذر کننده است و اگر صیغه نداشته‎ ‎نذر لازم العمل نیست.

[سؤال 8832]‏ ‏ ‏ 4863‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏حضور محترم امام خمینی، محترماً؛ خاطر مبارک را مستحضر می دارد:‏

‏مدت 17 سال است که عزاداری سید الشهدا در خانه من برقرار است و عیالم نذر‏ ‏کرده تا هر چقدر زنده هستیم در منزل برقرار کنیم. حالیه بچه ها بزرگ شده و اظهار‏‎ ‎‏می دارند: «بهتر است این مخارج 17 روزه را به کسی که احتیاج دارد، بدهید» و ما در‏‎ ‎‏جواب بچه ها می گوییم: «نذر کرده ایم تا هر چقدر زنده هستیم در منزل برقرار کنیم».‏‎ ‎‏حالیه قرار بر این شد که جریان را به استحضار حضرت عالی جهت راهنمایی برسانیم‏‎ ‎‏که کدام یک مصلحت است و چه دستوری می فرمایید تا اقدام گردد؟ منتظر جواب و‏‎ ‎‏دست خط مبارک حضرت آیت الله‌ امام خمینی می باشیم.‏

بسمه تعالی، در عزاداری حضرت سیدالشهدا علیه السلام صرف نمایید.

[سؤال 8833]‏ ‏ ‏ 4864‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 26 / 10 / 1358‏

‏پس از سلام، به عرض عالی می رساند:‏

‏این جانب چند سال قبل نذر نمودم که دهه فاطمیه هر سال در محل خودمان یک‏‎ ‎‏مجلس روضه خوانی برگزار نمایم؛ ولی چون در حال حاضر واعظی متعهد و مسئول‏‎ ‎‏در آن محل نداریم، خواهشمند است بفرمایید آیا ممکن است در همان ایام در تهران‏‎ ‎‏مجلس را برگزار کنم یا پول آن را به فقرا بدهم؟‏

بسمه تعالی، اگر نذر شرعی کرده اید، در همان محل اقامه روضه خوانی‎ ‎نمایید.

[سؤال 8834]‏ ‏ ‏ 4865‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 16 / 3 / 1361 ‏

‏دفتر مرجع عالی قدر رهبر انقلاب اسلامی ایران و جهان امام امت خمینی کبیر ‏

‏با عرض سلام احتراماً این جانب معروض می دارم نظر به این که از سال هزار و‏‎ ‎‏سیصد و پنجاه و چهار یک باب کارگاه چوب بری کوچک در محل سکونت خود‏‎ ‎‏احداث نموده و مشغول به کار شدم و درآمد برش چوب را تومانی یک ریال (10%)‏‎ ‎‏نذر حضرت ابوالفضل نموده ام و تا کنون مسجدی در احمد سرگوراب توسط جهاد‏ ‏سازندگی ساخته اند به نام مسجد ابوالفضل ده درصد (10%) پول نذری را جهت‏‎ ‎‏ساختن مسجد مزبور پرداخت نموده ام در حال حاضر به علت بدهکاری کارخانه‏‎ ‎‏خودم را چهل و پنج درصد به بخشداری شفت و چهل و پنج درصد به جهاد سازندگی‏‎ ‎‏این دو نهاد انقلابی فروخته و ده درصد کارخانه متعلق به من است از مسئول دفتر امام‏‎ ‎‏امت خواستارم مرا راهنمایی نمایید که تمام ده درصد (10%) نذری را پرداخت نمایم‏‎ ‎‏یا به نسبت ده درصد سهام کارخانه که متعلق به من است والسلام.‏

بسمه تعالی، بیش از ده درصد سهم خودتان بدهکار نیستید و اگر در نذر‎ ‎صیغه شرعیه نخوانده اید چیزی بر شما نیست. 

[سؤال 8835]‏ ‏ ‏ 4866‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏1. اگر کسی نذر کرده باشد که هیأتی را شام دهد یا مدت چند سال، شب معیّنی‏‎ ‎‏(مثلاً 21 رمضان) خرج بدهد؛ آیا می تواند بهای آن را یکدفعه یا هر ساله در راه خیر‏‎ ‎‏(مثل حساب امام برای کمک به جنگ زدگان و غیره) خرج کند یا نه؟ ‏

بسمه تعالی، اگر نذر با صیغه معتبره بوده، باید بر طبق نذر عمل شود و در‎ ‎غیر این صورت، اختیار با خود شخص است.

‏2. برای حفظ و نگهداری اموال ورثۀ صغیر آیا می توان از درآمد اموال او استفاده کرد یا خیر؟ در ضمن‏‎ ‎‏اگر پدر صغیر برای او سرپرستی معیّن نکرده باشد؛ چه کسی می تواند شرعاً سرپرستی او و نگهداری‏‎ ‎‏اموالش را به عهده بگیرد؟‏

بسمه تعالی، اگر پدر یا جدّ پدری ندارد، ولایت بر صغیر مذکور با حاکم شرع است و حاکم‎ ‎می تواند کسی را قیّم بر صغیر نماید و قیّم شرعی مجاز است در تصرّفات مطابق مصلحت‎ ‎صغیر.

‏3. در مواردی که ورثه های کبیر به توافق می رسند و با رضایت هم، مثلاً مالی را به یکی می بخشند، در‏‎ ‎‏صورتی که در این مال سهم ورثۀ صغیر هم باشد رضایت او را چگونه باید جلب کرد؟ آیا می توان بعد‏‎ ‎‏از رسیدن به بلوغ از او رضایت گرفت یا خیر؟‏

بسمه تعالی، باید به قیّم شرعی صغیر مراجعه کنند.

‏‎[سؤال 8836]‏ ‏ ‏  ‏—->‏ ‏ 5185

‏3. اگر شخصی ثواب های نماز شب را خیلی شنیده باشد و هر زمانی که خود را‏‎ ‎‏وادار می کرده به خواندن نماز شب، نمی توانسته تا مدت زمان مدیدی این عمل را‏‎ ‎‏ادامه دهد، تا این که طی این زمان، مشکلی برایش پیش می آید و او برای این که بتواند‏‎ ‎‏خود را حداقل مجبور کرده و برای خود، خواندن نماز شب را به صورت یک عمل‏‎ ‎‏واجب درآورد، برای حل این مشکل، نذر می کند که نماز شب را تا آخر عمر هر شب‏‎ ‎‏بخواند و بر خود واجب گرداند؛ اما بعد که نذر او ادا شد، نتواند نماز شب را همیشه و‏‎ ‎‏به طور پیوسته ادامه دهد، آیا معصیت کرده؟ در این صورت، چه باید بکند؟‏

بسمه تعالی، اگر نذر بدون صیغۀ مخصوص به آن بوده، وفا واجب نیست.

[سؤال 8837]‏ ‏ ‏  ‏—->‏ ‏ 1862

‏3. خداوند سه فرزند به من داده که هر سه فدای راه حق. از این سه فرزند، یکی‏‎ ‎‏پسر دوازده ساله ای است که حدود سه سال پیش در یک روز برفی از سه طبقۀ‏‎ ‎‏ساختمان سقوط کرد و مغز او آسیب دید. وقتی من به بیمارستان رفتم، یکی از‏‎ ‎‏نذرهایی که کردم تا شفای او را خداوند بدهد، این بود که او خوب شود و با دست‏‎ ‎‏خودش هزار تومان به شما بدهد. می دانم که شما نه به این پول ها نیاز دارید و نه‏‎ ‎‏استفاده می کنید، ولی چه کنم، به هرحال نذر کرده ام. شما را به جان امام زمان قسم‏‎ ‎‏می دهم که اگر ممکن است، پنج دقیقه به من وقت بدهید که فرزندم را نزد شما بیاورم‏‎ ‎‏که هم نذرم ادا شود و هم شما دستی به سر او بکشید تا او شفای کامل یابد. رهبرم‏‎ ‎‏این را بدانید که ـ حتماً می دانید ـ شما بر قلب های ما حاکم هستید و خدا می داند که‏‎ ‎‏همین فرزند من می گوید که شما را خواب دیده و شما او را شفا داده اید؛ با این که این‏‎ ‎‏بچه هم اکنون مقداری فراموشی و حواس پرتی دارد ولی خدا می داند که بارها به من‏‎ ‎‏گفته که مادر چرا مرا نمی بری که من شفا بگیرم؟! شما را به خدا اگر امکان دارد، با‏‎ ‎‏این که می دانم وقت شما بسیار تنگ و مهم تر از آن است که ما مزاحم شویم، ولی از‏ ‏شما خواهش می کنم که دل یک مادر را نشکنید و پنج دقیقه به من وقت بدهید. البته‏‎ ‎‏اگر شما نخواهید، من جلو نمی آیم؛ فقط پسرم را می فرستم تا شما دستی به سر او‏‎ ‎‏بکشید و دعا کنید که این بچه یک انسان مفید به حال اسلام و جامعه اسلامی باشد و‏‎ ‎‏دعا کنید که همه ما را ـ من و فرزندانم را ـ شهید از دنیا ببرد. ضمناً دعا کنید که خداوند‏‎ ‎‏پسری به ما عطا بفرماید که وجودش مفید و ما را نزد امام زمان روسفید گرداند. ‏

بسمه تعالی، در صورتی که صیغۀ شرعی نذر را نخوانده اید، عمل به آن‎ ‎واجب نیست. خداوند منّان به فرزند شما و همه مرضی شفا عنایت‎ ‎فرماید؛ ان شاء الله‌.

[سؤال 8838]‏ ‏ ‏  ‏—->‏ ‏ 2960

‏2. من چند وقت پیش، نذر کرده بودم به زیارت امام رضا علیه السلام بروم، ولی هر نوبت‏‎ ‎‏که از جبهه برمی گشتم، دو مرتبه قصد رفتن جبهه را می کرده ام و وقت نداشته ام به‏‎ ‎‏زیارت بروم و حال که سه روز است از جبهه برگشته ام؛ دو مرتبه چند روز دیگر‏‎ ‎‏می خواهم به جبهه بروم. ‏

‏آیا اگر نذر به عقب بیفتد اشکال ندارد. البته وصیت کرده ام ـ در صورت شهادت ـ‏‎ ‎‏برایم به زیارت بروند. خواهشمندم که مرا راهنمایی کنید. ‏

بسمه تعالی، اگر نذر با صیغۀ مخصوص به نذر نبوده عمل به آن لازم نیست‎ ‎و چنانچه صیغه داشته، هر وقت امکان داشت به آن عمل کنید.

[سؤال 8839]‏ ‏ ‏ 4867‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏1. شخصی نذر کرده است هر سال، خرج سید الشهدا در ماه محرم بدهد ولی‏‎ ‎‏امسال برنج گیر نمی آید و صیغۀ نذر هم نخوانده است و قصد قربت هم نکرده است،‏‎ ‎‏آیا می تواند این خرج را به فقرا بدهد یا خرج مسجد ـ یعنی بنای مسجد ـ کند یا خیر؟‏

بسمه تعالی، در فرض مرقوم، اختیار با خود او است.

‏‎‏2. شخصی در شهری زندگی می کند و کارگر شرکت نفت است، شاید سی سال در این شهر است ولی‏‎ ‎‏قصد ندارد که تا آخر عمر بماند، خانه در اهواز خرید کرده است که وقتی بازنشسته شد آن جا رود. حال‏‎ ‎‏هشت روز می رود در 20 فرسخی کار می کند و هشت روز هم در منزل است؛ تکلیف نماز و روزۀ او را‏‎ ‎‏معیّن فرمایید.‏

بسمه تعالی، در شهر و محل کار حکم مسافر دارید.

[سؤال 8840]‏ ‏ ‏  ‏—->‏ ‏ 1718

‏6. اگر شخصی نذر نموده که درس دینی بخواند و به دنبالش هم رفت، ولی ذوق و‏‎ ‎‏شوق آن را پیدا نکرد و نتوانست بخواند، آیا باید کفاره بدهد یا خیر؟‏

بسمه تعالی، اگر در نذر صیغۀ شرعیه خوانده نشده یا قدرت بر انجام آن‎ ‎نباشد، چیزی بر شما نیست.

[سؤال 8841]‏ ‏ ‏  ‏—->‏ ‏ 2222

‏7. نذری که انسان می کند، آیا می شود به جای آن پولش را به جبهه پرداخت و از‏‎ ‎‏این دین رها شد؟ مثلاً نذر می کند که در فلان امامزاده گوسفندی را بکشد و به مردم‏‎ ‎‏بدهد؛ آیا می شود پول این گوسفند را به جبهه داد؟‏

بسمه تعالی، اگر صیغۀ شرعی نذر را نخوانده اختیار با خودش است.

[سؤال 8842]‏ ‏ ‏  ‏—->‏ ‏ 4693

‏2. حال مسأله دیگری که برای این جانب پیش آمده این است که اهالی این روستا‏‎ ‎‏هر سال چند گوسفند و گاو و مقدار زیادی برنج و غیره نذر امام حسین می نمایند. آیا‏‎ ‎‏بهتر نیست که این مخارج را در مورد جاده سازی، حمام، مدرسه، برق و آب که هیچ‏‎ ‎‏یک از این ها را ندارند به کار ببرند تا نزد خداوند پسندیده تر باشد؟‏

بسمه تعالی، نذر اگر با صیغه شرعیه شده باید بر طبق آن عمل شود.

[سؤال 8843]‏ ‏ ‏  ‏—->‏ ‏ 3242

‏4. إنّی نذرت لله‌ سبحانه علیّ صیام وصلاة فی الوقت الذی کنت اُقلّد فیه المرجع‏ ‏السابق، ولکن لا أعلم هل نذرتها بالصیغة الصحیحة أم لا.‏

‏أی أنّه لا أعلم هل تلفّظت بالصیغة المطلوبة لانعقاد النذر أم لا. مع العلم أنّی لم أکن‏‎ ‎‏أعرف الصیغة الصحیحة ولم أکن أعرف أنّ هناک صیغة معیّنة یجب أن یتلفّظ بها الذی‏‎ ‎‏یرید أن یعقد علی نفسه نذراً معیّناً، بل کنتُ أعتقد أنّ مجرّد النیة تکفی أو أیّ صیغة‏‎ ‎‏بالتلفّظ مع النیّة تکفی أیضاً، وقمتُ بأداء الصلاة والصیام بإعتبار أنّها واجبة، فکیف‏‎ ‎‏تکلیفی فی ذلک هل أرجع بالمسألة لفتوی سماحتکم أم لفتوی المرجع السابق؟ وإذا‏‎ ‎‏کنتُ أرجع بالفتوی لسماحتکم فهل انعقد علیّ نذر واجب أم لا؟ وإذا کان واجباً فهل أنّ‏‎ ‎‏الصلاة والصیام التی أدّیتها بنیّة الواجب صحیحة أم اُعیدها؟‏

بسمه تعالی، ما لم یحرز أنّه أوقع النذر بالصیغة الخاصّة به لا شیء علیه.

[سؤال 8844]‏ ‏ ‏ 4868‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 1 / 3 / 1361‏

‏اگر کسی نذر کرده باشد؛ هر هفته مقداری پول بدهد و برایش روضه خوانی کنند‏‎ ‎‏آیا می تواند نذر خود را انجام نداده و به جای نذر مذکور، مقدار پول آن را در راه خیر‏‎ ‎‏واجب تری مصرف نماید؟‏

بسمه تعالی، اگر با صیغۀ معتبر نذر واقع شده، باید در همان جهت نذر‎ ‎صرف شود؛ و اگر صیغه نداشته، اختیار با خود شخص است.

[سؤال 8845]‏ ‏ ‏  ‏—->‏ ‏ 2084

‏4. دختر در خانۀ پدر نذر کرده به جهت حاجت شرعی، و حاجت برآمد، اما به نذر‏‎ ‎‏عمل ننمود و تمکّن بر کفاره ندارد غیر از گوشوارۀ طلا و دستبند طلا، آیا واجب است‏‎ ‎‏که آن ها را فروخته و ادای کفاره نماید یا خیر؟‏

بسمه تعالی، گوشواره و دستبند اگر ملک خود او است و نذر با صیغۀ‎ ‎شرعی بوده، لازم است کفاره بدهد ولو به فروش آن ها و در غیر این‎ ‎صورت، فروش لازم نیست.

‏‎[سؤال 8846]‏ ‏ ‏  ‏—->‏ ‏ 2104

‏2. چون در چند نذر به من لازم شده مقداری خرما بگیرم و تقسیم کنم، آیا اجازه‏‎ ‎‏می فرمایید وجه آن را به جنگ زدگان یا جبهه واریز نمایم؟ ‏

بسمه تعالی، اگر در نذر، صیغۀ مخصوص به نذر را نخوانده اید اختیار‎ ‎دارید.

[سؤال 8847]‏ ‏ ‏  ‏—->‏ ‏ 1751

‏2. کسی که نذر کند هر روز چند رکعت نماز ـ مثلاً نمازهای نافله ـ را بخواند، بعد‏‎ ‎‏چون فکر می کرده پدر می تواند نذر فرزند را فسخ کند، به پدر می گوید: نذر مرا فسخ‏‎ ‎‏کن؛ بعد دوباره نذر می کند که هر روز فقط نافلۀ صبح را بخواند، آیا حالا دو نذر بر‏‎ ‎‏گردن او است یا یکی از این دو نذر بر گردن او است؟‏

بسمه تعالی، اگر صیغۀ مخصوص نذر را خوانده و نذر شرعی شده، باید به‎ ‎هر دو نذر عمل نماید.

[سؤال 8848]‏ ‏ ‏  ‏—->‏ ‏ 1751

‏3. وقتی که شخصی بگوید: برای خدا بر خودم واجب می کنم فلان نماز مستحبی‏‎ ‎‏را، آیا این جمله کفایت می کند بر واجب شدن نماز مستحبی یا خیر؟‏

بسمه تعالی، عبارت مزبوره کافی نیست.

[سؤال 8849]‏ ‏ ‏  ‏—->‏ ‏ 659

‏5. آیا وقتی که نذر کردیم و یک مدتی از نذر گذشت، می توانیم آن را عوض کنیم؟‏‎ ‎‏مثلاً نذر کردیم که تا آخر عمر اگر فلان کار مکروه را انجام دادیم، دو رکعت نماز‏‎ ‎‏بخوانیم؛ آیا بعداً می توانیم این دو رکعت را کم یا زیاد و یا مثلاً تبدیل به روزه، وضو،‏‎ ‎‏غسل کنیم یا به یکی از این ها؟‏

بسمه تعالی، بعد از تحقق نذر نمی توان آن را تغییر داد.

‏‎[سؤال 8850]‏ ‏ ‏ 4869‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 16 / 6 / 1361‏

‏حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، رهبر بزرگ و فقیه اعلم، بت شکن کبیر،‏‎ ‎‏مدّ ظله العالی‏

‏محترماً این جانب یک جوان مسلمان زادۀ اثناعشری و عاشق دین و انقلاب‏‎ ‎‏اسلامی می باشم و از اولین روز تظاهرات انقلابی، جاناً و مالاً فعالیت داشته و با مبارزه‏‎ ‎‏با طاغوتیان و طاغوت پرستان، از هر نوع دفاع از اسلام و قرآن مضایقه ننموده و خود‏‎ ‎‏را از پیروان خط مستقیم امام بزرگ می دانم. در نتیجه، هنوز که رهبر بزرگ و فقیه اعلم،‏‎ ‎‏بت شکن کبیر، با قدوم نازنین، خاک ایران را مزیّن نفرموده بودند، من با خدای خود‏‎ ‎‏عهد و پیمان بستم که هر دقیقه ای که قدم فتوّت افزای امام بر ایران نزول اجلال فرمود،‏‎ ‎‏هر سال یک رأس گوسفند قربانی نمایم و تا امروز هم به نذر شرعی خود وفا نموده ام.‏

‏اینک برحسب موقعیت، ذبح گوسفند گاهی به دیرکرد می کشد و گاهی هم مورد‏‎ ‎‏قال قال اهالی محلی می شود ـ همه را نمی شود یکسان به حساب آورد و هر کسی زادۀ‏‎ ‎‏یک فرد دیگری است ـ علی هذا اگر امکان شرعی داشته باشد (امام بزرگ در رساله ها‏‎ ‎‏بر چنین امر، فتوایی نبخشیده) و اگر شرع اجازه می دهد، کتباً مرقوم فرمایید تا بهای‏‎ ‎‏گوسفند را به صندوق جنگ زده ها واریز نمایم. ‏

‏ثانیاً: با همان نذر، عهد بسته بودم به زیارت و پابوسی امام بزرگ توفیق یابم. در‏‎ ‎‏قبولی این نذر هم اجازۀ شرفیاب شدن حضوری را مرحمت فرمایند. ‏

بسمه تعالی، اگر عهد با خواندن صیغۀ مخصوص آن بوده، باید برطبق آن‎ ‎عمل نماید و می تواند گوشت آن را به جنگ زدگان بدهد.

[سؤال 8851]‏ ‏ ‏ 4870‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏اگر شخصی نذر کند که در صورت برآورده شدن حاجتش، چهل شب نماز غفیله‏‎ ‎‏بخواند و پس از گرفتن حاجت، متوجه شود که چهل شب را نمی تواند بخواند، به‏ ‏علت عادت ماهانه، حکم شرعی آن چیست؟ آیا معصیت کرده و می کند؟‏

بسمه تعالی، اگر نذر او با صیغۀ معتبر بوده، هر مقدار قدرت دارد انجام‎ ‎دهد.

[سؤال 8852]‏ ‏ ‏ 4871‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 4 / 7 / 1361‏

‏دفتر امام خمینی، سلام، با درود به رهبر کبیر انقلاب اسلامی و بنیان گذار جمهوری‏‎ ‎‏اسلامی ایران و درود به همۀ شهیدان راه حق و آزادی، ضمن سلام و سلامتی خواستم‏‎ ‎‏مطلبی خدمت امام برسانم و جواب بگیرم:‏

‏چنانچه گوسفندی را نذر حضرت ابوالفضل کرده باشیم، آیا می شود آن گوسفند را‏‎ ‎‏برای جبهه ـ برای رزمندگان ـ یا جنگ زدگان و غیره فرستاد یا خیر؟ ‏

بسمه تعالی، اگر در نذر، صیغۀ مخصوص آن خوانده نشده، لزوم وفا ندارد‎ ‎و اختیار با خودتان است.

[سؤال 8853]‏ ‏ ‏ 4872‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 23 / 4 / 1361‏

‏حضور محترم حضرت آیت الله‌ امام خمینی، رهبر انقلاب جمهوری اسلامی،‏‎ ‎‏دامت برکاته، امید است وجود مبارک همیشه صحیح و سالم باشد و در پناه خداوند‏‎ ‎‏متعال بوده و باشید.‏

‏با کمال عرض ادب؛ این جانب نظر به این که همه ساله هفتاد کیلو برنج و خورشت‏‎ ‎‏در عاشورای حسینی تهیه و به ساکنین هیأت سینه زنی آن محل ذکرشده داده ام، آیا‏‎ ‎‏می شود نذر همه ساله را تغییر و به جنگ زدگان داد یا این که باید ادامه بدهم؟ امیدوارم‏‎ ‎‏آن حضرت به دست خط مبارک، این جانب را راهنمایی فرمایید.‏

بسمه تعالی، اگر صیغۀ مخصوص نذر خوانده شده، واجب است بر طبق‎ ‎آن عمل شود.

‏‎[سؤال 8854]‏ ‏ ‏ 4873‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر مبارک امام و رهبر عزیز، با درود و سلام فراوان، به عرض عالی می رساند:‏

‏بنده نذر کردم یک گوسفند، در امامزاده هاشم قربانی کنم و بین جنگ زدگانی که در‏‎ ‎‏آن جا هستند تقسیم نمایم؛ آیا امکان دارد در قزوین، این کار را انجام داده یا پول آن را‏‎ ‎‏به حساب جنگ زدگان بریزم و یا باید مطابق نذر عمل کنم و در محل، قربانی نمایم؟‏

بسمه تعالی، اگر صیغۀ شرعی نذر را نخوانده اید، چنین نذری وجوب وفا‎ ‎ندارد و اختیار با خودتان است؛ ولی چنانچه هنگام نذر، صیغۀ مخصوص‎ ‎آن را خوانده باشید، باید بر طبق آن به همان نحو که نذر نمودید عمل‎ ‎نمایید.

[سؤال 8855]‏ ‏ ‏ 4874‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 21 جمادی الثانی 1403 ق‏

‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، متّع الله‌ المسلمین و‏‎ ‎‏المستضعفین بطول بقاء وجوده الشریف، سلام علیکم‏

‏اگر کسی نذر نماید که دختر خود را به سید بدهد، آیا نذرش منعقد و لازم العمل‏‎ ‎‏می باشد؟ و در صورت انعقاد و لزوم، آیا جاری نمودن صیغۀ نذر، به عربی و غیرعربی‏‎ ‎‏شرط است و یا صرف گفتار و عقیده کافی است؟ والسلام‏

بسمه تعالی، اگر سید پیدا نشود، نذر مذکور منعقد نیست و در صورتی که‎ ‎سید پیدا شود و حاضر باشد دختر را بگیرد، لازم است پدر به نذر خود وفا‎ ‎کند.

[سؤال 8856]‏ ‏ ‏ 4875‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 2 / 3 / 1361 ‏

‏محضر مبارک رهبر عالی قدر انقلاب و بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران، امام‏ ‏خمینی، ضمن عرض سلام و آرزوی این که در زیر ظلّ رحمت الهی همیشه سالم و‏‎ ‎‏تندرست بوده باشید.‏

‏این حقیر جنگ زدۀ اهل شهر قهرمان خرمشهر می باشم که هم اکنون در شهرک‏‎ ‎‏صباغان سربندر زندگی می کنم؛ این حقیر دارای نُه فرزند می باشم که چهار تن از آن ها‏‎ ‎‏دختر می باشند؛ من برای یکی از دخترانم که هم اکنون موقع ازدواجش فرا رسیده‏‎ ‎‏است، از کودکی نذر کرده بودم که در صورتی که بزرگ شود او را به عقد و ازدواج‏‎ ‎‏سیدی از آل محمد برسانم؛ ولیکن هم اکنون که موقع ازدواج این دختر فرا رسیده‏‎ ‎‏است، پسر برادرم با توجه به این که به دخترم علاقه دارد و دخترم نیز به او علاقه دارد،‏‎ ‎‏درخواست ازدواج با او را کرده است؛ ولیکن چون پسر برادرم عامی است و سید‏‎ ‎‏نیست، من نمی دانم که آیا جایز است که این ازدواج صورت گیرد یا خیر؟ ای امام‏‎ ‎‏عزیز! در این موقعیت تنها راه را در این دیدم که نامه ای به محضر شما نوشته و از‏‎ ‎‏محضر شما درخواست کمک و یاری نمایم که مرا راهنمایی کنید تا در این باره کاری‏‎ ‎‏کنم که از نظر اسلام و شرع مقدس درست و قابل قبول باشد. والسلام، ‏

بسمه تعالی، می توانند با هم ازدواج کنند و اشکال ندارد.

[سؤال 8857]‏ ‏ ‏ 4876‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 6 / 5 / 1361‏

‏«دفتر امام»؛ حضرت امام حتماً بخوانید.‏

‏شخصی نذر کرده ـ در زمانی که امام امت، در بیمارستان قلب بستری شده بودند ـ‏‎ ‎‏که 5 روز روزه بگیرد و پای پیاده از محل اقامت خود (آمل) تا مشهد مقدس برود. نذر‏‎ ‎‏روزه را به جا آورده؛ حال می خواهد نذر دوم را به جا آورد و می تواند آن را عمل کند؛‏‎ ‎‏چون هم نیرو دارد و هم از نظر مالی تأمین است؛ با چند نفر مشورت نموده؛ آن ها در‏‎ ‎‏جواب ایشان این جواب را دادند که در راه، احتمال دزد، مرض و چند چیز دیگر‏‎ ‎‏است؛ پس ناچار شدیم از دفتر، استفتا نماییم. ‏

‏این آقا می گوید که حضرت امام حتماً باید مهر کنند و الاّ من قبول نمی کنم و این آقا‏ ‏اهل یکی از روستاهای شهرستان آمل است. با خط مبارکتان مرقوم فرمایید.‏

بسمه تعالی، اگر در نذر، صیغۀ مخصوص به آن را نخوانده، لازم نیست‎ ‎برود و همچنین در صورتی که خوف خطر، در رفتن پیاده باشد نباید برود،‎ ‎هر چند صیغۀ نذر را خوانده باشد.

[سؤال 8858]‏ ‏ ‏ 4877‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 10 / 4 / 1361‏

‏عرض سلام خدمت کارکنان دفتر امام، پس از عرض سلام و طول عمر پر برکت‏‎ ‎‏برای رهبرمان، امام خمینی و پیروزی هر چه زودتر برای رزمندگان در جبهه ها و با‏‎ ‎‏عرض تشکر از شما، چند سؤال نوشته ام که اگر هرچه زودتر جواب آن ها را بنویسید‏‎ ‎‏خیلی ممنون می شوم؛ چون نیاز مبرمی به این جواب ها دارم و می دانم که نامه ها زیاد و‏‎ ‎‏کار شما هم مشکل است، ولی هرچه زودتر جواب نامه ها را بدهید؛ یک دنیا تشکر و‏‎ ‎‏سپاس فراوان دارم.‏

‏1. کسی است که 50 تومان نذر کرده است که در حرم حضرت زینب ـ در شام ـ‏‎ ‎‏بیندازد و الآن کسی نیست که این پول را ببرد؛ آیا می توانیم این نذر را در ایران ادا کنیم؟‏‎ ‎‏شما راهنمایی کنید در چه راهی که شما می دانید، اشکالی ندارد؟‏

بسمه تعالی، اگر صیغۀ مخصوص نذر را نداشته، اختیار با خود او است و‎ ‎اگر صیغه داشته، باید صبر کند تا به نذر عمل کند.

[سؤال 8859]

‏2. یک نفر است که انگشتری طلا دارد که نذر شاه عبدالعظیم است. آیا می تواند‏‎ ‎‏پول این انگشتر ـ که قیمت آن موقعِ آن، ارزش داشته است ـ را بیندازد یا باید انگشتر‏‎ ‎‏را بدهد؟ شما راهنمایی کنید. ‏

بسمه تعالی، حکم مسأله قبل را دارد و اگر صیغۀ مخصوص داشته، باید‎ ‎خود انگشتر را بیندازد.

‏‎[سؤال 8860]‏ ‏ ‏ 4878‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏حضور رهبر انقلاب و بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران‏

‏نذر کرده ام که هر سال روز تاسوعا جلوی دستۀ سینه زنان، یک گوسفند برای‏‎ ‎‏شادی روح حضرت ابوالفضل قربانی نمایم؛ امسال بر اثر عدم بضاعت مادی‏‎ ‎‏نتوانسته ام نذر را ادا نمایم. تکلیف شرعی چیست؟ و آیا می توانم نذر را به چیز‏‎ ‎‏دیگری کمتر یا مشابه تغییر دهم؟ ‏

‏والسلام علیکم ورحمة الله‌ وبرکاته‏

بسمه تعالی، لازم نیست تغییر دهید؛ و چنانچه نذر شما صیغۀ شرعیه‎ ‎نداشته، وفا واجب نیست.

[سؤال 8861]‏ ‏ ‏ 4879‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 27 / 4 / 1361‏

‏محضر مبارک قائد عظیم الشأن، امام امت، حضرت آیت الله‌ العظمی خمینی کبیر،‏‎ ‎‏مدّ ظله العالی‏

‏بعد از تحیات و سپاس بر خدای بزرگ و درود نامحدود به ختمی مرتبت و اهل‏‎ ‎‏بیتش و سلام بر آن مرجع عالی قدر و بت شکن عصر حاضر، وجود ذی جود، از جمیع‏‎ ‎‏خطرات ارضی و سماوی، در حفاظت باد.‏

‏در ایام تبلیغ ماه مبارک رمضان و محرم و صفر، خطبا و گویندگان و سخنرانان بعد‏‎ ‎‏از خاتم‏‏ۀ‏‏ بحث و سخن، مصیبتی از خامس آل عبا حضرت امام حسین علیه السلام می خوانند‏‎ ‎‏در همین هنگام شخصی ـ خواه زن باشد خواه مرد ـ مبلغی به انداز‏‏ۀ‏‏ پنج تومان و ده‏‎ ‎‏تومان یا کمتر و یا مقداری زیادتر که مبلغش به ندرت از بیست تومان تجاوز می کند،‏‎ ‎‏در حین روضه ـ به نیت حضرت ابوالفضل علیه السلام و یا حضرت علی اصغر و یا جهت‏‎ ‎‏یادآوری اموات خود ـ در سر منبر می دهند. چه صورت دارد؟ آیا این نذر و توسل با‏ ‏مبلغ پنجاه و صد ریال و یا خیرات جهت اموات، مجاز و مباح است و یا حرام و‏‎ ‎‏خلاف است؟ ‏

‏توضیحاً: شخصی جهت مریضی طفلش و یا گرفتاری دیگر، پنج تومان و یا ده‏‎ ‎‏تومان برای حضرت عبّاس نذر کرده است. اگر این شخص قدرت نداشته باشد یک‏‎ ‎‏نفر گوینده و یا روضه خوان پیدا کند که با همین ده تومان او را جوابگوی شود و ندهد،‏‎ ‎‏تکلیف نذر او چیست؟ خواهش و تمنا دارد فتوای حضرت مستطاب را در این زمینه‏‎ ‎‏بیان فرمایید تا نگرانی ای که در بین مردم به وجود آمده مرتفع گردد. ‏

بسمه تعالی، اگر با رضایت می دهند اشکال ندارد و نذر اگر با صیغۀ معتبره‎ ‎بوده، باید برطبق آن عمل شود.

[سؤال 8862]‏ ‏ ‏ 4880‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 27 / 4 / 1361‏

‏با سلام حضور امام محترم و رهبر کبیر انقلاب و با آرزوی طول عمر برای ایشان از‏‎ ‎‏خداوند متعال و پاینده بودن رهبر عزیزمان تا قیام دوازدهمین امام شیعیان، حضرت‏‎ ‎‏مهدی (عج) و با آرزوی موفقیت برای رزمندگان اسلام در جبهه های حق علیه باطل‏

‏غرض از مزاحمتم، مسأله ای بود در رابطه با نذری که برایم پیش آمده بود، و چون‏‎ ‎‏منبع موثقی برای برطرف کردن مشکل خود نداشتم، لذا مزاحم وقت گران بهای شما‏‎ ‎‏گشتم.‏

‏اگر کسی چیزی را نذر کند ولی پس از برآورده شدن حاجتش، آن چیز در‏‎ ‎‏دسترسش نباشد، باید چگونه نذر خود را ایفا کند؟ بگذارید روشن تر بیان کنم: بنده‏‎ ‎‏خدایی کاسه هایی درست کرده بود که بابت درست کردنش مقدار زیادی قرض‏‎ ‎‏داشت. با کمک چند تن از افراد خیرخواه تصمیم بر این گرفتیم که کاسه ها را بین اقوام‏‎ ‎‏و آشنایان تقسیم نماییم. من نیز با خدا چنین پیمان بستم که اگر خدا صلاح دید و‏‎ ‎‏حاجت مرا برآورده ساخت، من مقداری از این کاسه ها را به مجالسی که زینبیه در‏‎ ‎‏آن جا برگزار می شود هدیه نمایم، ولی متأسفانه بعد از برآورده شدن حاجت خود،‏ ‏تمام کاسه ها فروخته شده بود. حال آیا می توانم مبلغی را که می خواستم بابت کاسه ها‏‎ ‎‏بدهم، به حساب جنگ زدگان واریز نمایم یا خیر؟‏

بسمه تعالی، اگر صیغۀ مخصوص به نذر و عهد خوانده نشده، مانع ندارد و‎ ‎اختیار با خود شما است. 

[سؤال 8863]‏ ‏ ‏  ‏—->‏ ‏ 7102

‏2. در صورتی که جواب بالا منفی بود، چون این جانب قبل از استخدام در‏‎ ‎‏خبرگزاری نذر کردم که به محض پیدا کردن شغلی، تا پایان جنگ 20% از حقوق‏‎ ‎‏دریافتی را به حساب جنگ زدگان بریزم و بحمدالله‌ تاکنون ریخته ام؛ آیا از این پس‏‎ ‎‏می توانم از کل حقوقم از خبرگزاری استفاده نمایم و پول نذر کرده را از جهاد بگیرم و‏‎ ‎‏به حساب جنگ زدگان بریزم؟‏

بسمه تعالی، اگر در نذر، صیغۀ مخصوص آن خوانده شده باشد، لزوم وفا‎ ‎دارد؛ وگرنه لزوم وفا ندارد؛ و در وفای به نذر از پولی می توانید استفاده‎ ‎کنید که حق گرفتن آن را داشته باشید.

[سؤال 8864]‏ ‏ ‏  ‏—->‏ ‏ 17

‏2. از سال های قبل تعداد 15 رأس گوسفند نذر حضرت ابوالفضل علیه السلام داشتم که‏‎ ‎‏تاکنون به علت عدم وضع مالی قادر به ادای دین خود نبوده ام؛ اجازه می فرمایند پول‏‎ ‎‏آن ها را به حساب شماره 100 تقدیم نمایم؟‏

بسمه تعالی، اگر با صیغه شرعیه نذر کرده اید باید بر طبق نذر عمل کنید و‎ ‎در غیر این صورت، اختیار با خود شما است.

[سؤال 8865]‏ ‏ ‏  ‏—->‏ ‏ 30

‏2. همه ساله دهه آخر ماه رجب مجلس تذکری در یکی از مساجد بر پا می نمایم‏‎ ‎‏که نذر می باشد و شب 25 که مصادف با شهادت حضرت موسی بن جعفر علیه السلام‏‎ ‎‏می باشد  اطعام می نمایم آیا می توانم هزینه اطعام را به جنگ و جبهه کمک کنم یا همان‏ ‏برنامه همه ساله را تعقیب نمایم.‏

بسمه تعالی، اگر نذر با صیغه شرعیه بوده باید بر طبق آن عمل شود و در‎ ‎غیر این صورت اختیار با خود شما است.

[سؤال 8866]‏ ‏ ‏  ‏—->‏ ‏ 2795

‏2. در صیغه نذر اگر بگویند: «خدایا اگر حاجتم برآورده شد، فلان کار را می کنم» یا‏‎ ‎‏بگویند: «نذر کردم که چنین کنم»، در انعقاد نذر کافی است یا این که حتماً باید لله‌ علیّ‏‎ ‎‏کذا و الفاظ مترادف آن باشد؟‏

بسمه تعالی، کافی نیست و باید صیغه مخصوصه خوانده شود.

[سؤال 8867]‏ ‏ ‏  ‏—->‏ ‏ 5782

‏5. نذر کرده ایم که یک سفرۀ حضرت عباس پهن کنیم در جای مشخصی، ولی‏‎ ‎‏حال که شما می فرمایید جبهه ها را تقویت کنید، می شود پول سفره را به حساب‏‎ ‎‏جنگ زدگان بپردازیم؟‏

بسمه تعالی، در صورتی که نذر با صیغه نبوده، اختیار با خودتان است.

[سؤال 8868]‏ ‏ ‏ 4881‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر مبارک حضرت مستطاب آیت الله‌ العظمی امام خمینی، دامت برکاته العالی‏

‏پس از عرض سلام، پیوسته سلامتی شما را خواهانم. باری عرض می شود: در‏‎ ‎‏محل ما مرسوم است علم هایی در محرم، ایام عاشورا می بندند. و مردم پارچه هایی نذر‏‎ ‎‏آن ها می کنند و آن پارچه ها را به آن علم ها می بندند و رفته رفته زیاده می شود. آیا جایز‏‎ ‎‏هست که آن پارچه ها را بفروشند و به مصرف عزاداری برسانند یا خیر؟ زیاده عرض‏‎ ‎‏نبوده، سلامتی شما را خواهانم.‏

بسمه تعالی، با رضایت نذر کنندگان اشکال ندارد؛ چون این گونه نذرها‎ ‎عامیانه و صحیح نیست؛ چون صیغه خوانده نشده.

‏‎[سؤال 8869]‏ ‏ ‏ 4882‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏با سلام و درود فراوان، موفقیت هرچه بیشتر شما را از خداوند متعال خواستارم.‏

‏غرض از نوشتن این نامه، طرح سؤالی است که این روزها بسیار مطرح است و آن‏‎ ‎‏مسأله نذر است. همان طور که می دانید در دو ماه محرم و صفر، مردم نذورات بسیاری‏‎ ‎‏دارند؛ از جمله در روز شهادت امام حسن مجتبی علیه السلام که بسیاری از مردم در این روز،‏‎ ‎‏شله زرد می پزند. پختن آن به حدی است که مردم اشباع شده و در جوی ها و خیابان ها‏‎ ‎‏نیز ظرف های شله زرد را خالی می کنند و در حقیقت نوعی اسراف در این امر به چشم‏‎ ‎‏می خورد. به همین دلیل، خواهشمندم که از محضر مبارک امام خمینی این سؤال‏‎ ‎‏پرسیده شود: بنا به شرایط خاص زمانی آیا وجوه این نذرها را که خود رقم قابل‏‎ ‎‏توجهی می گردد می شود به حساب های کمک به مستضعفین واریز کرد؟ و به جای‏‎ ‎‏این که مثلاً شله زرد و آش و شربت پخته شود که شاید کمتر کسی از روی استحقاق و‏‎ ‎‏یا میل آن را تناول نماید و به جای این که در خیابان ها و ظروف زباله سرازیر گردد، پول‏‎ ‎‏آن کمک کوچکی به مستضعفین نماید. متشکر می شوم که هرچه زودتر جواب این‏‎ ‎‏نامه را بدهید؛ چرا که این جواب را به دیگران نیز باید بدهم. در ضمن این که خود نیز‏‎ ‎‏دارای یکی از این نذرها هستم. ‏

بسمه تعالی، اگر با صیغۀ معتبرۀ شرعیه نذر شده، باید بر طبق آن عمل شود‎ ‎و اگر صیغه نداشته اختیار با صاحبان آن ها است.

[سؤال 8870]‏ ‏ ‏ 4883‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 3 / 8 / 1358‏

‏حضور محترم رهبر عظیم الشأن انقلاب اسلامی ایران، با درود فراوان به آن رهبر‏‎ ‎‏عزیز و بزرگ، می خواستم از آن رهبر عزیز سؤالی کنم و آن سؤال این است:‏

‏اگر شخصی مثلاً در ده سال پیش نذر کرده باشد که یک من برنج پخت نماید و هر‏ ‏ساله بر مقدار آن افزوده است وحالا مثلاً به بیست و پنج من رسیده است. می خواستم‏‎ ‎‏سؤال کنم که آیا می شود همان یک من را پخت نماید و بقیه را به ازای آن، پول به‏‎ ‎‏حساب مستضعفین (حساب 100) پرداخت نماید.‏

بسمه تعالی، اگر نسبت به زیادتر از یک من نذر نکرده باشد و یا نذر او با‎ ‎صیغۀ شرعیه نباشد مانع ندارد.

[سؤال 8871]‏ ‏ ‏ 4884‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 11 / 6 / 1358‏

‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی‏

‏با عرض سلام و ارادت بسیار، این جانب چندی قبل، نذر نمودم که پس از انجام‏‎ ‎‏خواسته، گوسفندی را بین فقرا تقسیم نمایم. آیا می توانم به جای آن مطابق قیمت آن‏‎ ‎‏به حساب دویست واریز نمایم یا خیر؟ متمنی است جواب ارسال فرمایید.‏

بسمه تعالی، اگر با صیغۀ شرعیه نذر کرده اید، باید بر طبق نذر عمل کنید و‎ ‎اگر صیغه معتبره نداشته، مانع ندارد به حساب مزبور بدهند.

[سؤال 8872]‏ ‏ ‏ 4885‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏دفتر حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، بعد از عرض سلام و آرزوی موفقیت و‏‎ ‎‏تداوم عمر شریف رهبر انقلاب که به حق می توان گفت زندگی خود را در اختیار‏‎ ‎‏خدمت به اسلام و اشاعۀ حقیقت و آسایش به محرومان جامعه کرده اند. و در راه‏‎ ‎‏رهایی خلق ستمدیدۀ ایران از زیر یوغ استبداد و استثمار زحمات زیادی را تقبل‏‎ ‎‏کرده اند. می خواستم از حضور اقدستان یک سؤال کرده باشم:‏

‏1. ما دو نذر داریم که یکی به وسیلۀ طبخ برنج و دیگری پختن حلیم می باشد و در‏‎ ‎‏بین همسایگان تقسیم می کنیم. چون امسال کسی را نداریم که آن ها را طبخ کند، لذا‏‎ ‎‏می خواهیم اگر اجازه فرمایید پولش را به وسیلۀ رهبر مذهبی خود، آن طور که صلاح‏ ‏بدانند، در اختیار امور خیریه و مستضعفین بگذاریم.‏

بسمه تعالی، اگر با صیغۀ شرعیه نذر کرده اید، باید بر طبق آن عمل کنید و‎ ‎در غیر این صورت اختیار با خود شما است.

‏2. امام مهربان اگر ما نذر پول یا سفره یا روزه و نماز بکنیم در مشکلاتمان و این نذرها بدون اجازۀ پدر‏‎ ‎‏ومادر باشد آیا این نذرها حرام است و اشکال دارد؟ چون بعضی ها می گویند نذرها کلاً باید با اجازۀ پدر‏‎ ‎‏و مادر باشد.‏

بسمه تعالی، اجازۀ پدر و مادر در نذر فرزند شرط نیست.

[سؤال 8873]‏ ‏ ‏ 4886‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 16 / 4 / 1361‏

‏پیشگاه زعیم عالی قدر، مرجع شیعیان جهان، حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی‏

‏پس از تقدیم عرض سلام؛ استدعا دارد نظر حضرت عالی را در مورد مطالب زیر‏‎ ‎‏بیان فرمایید:‏

‏1. آیا می توان سفر‏‏ۀ‏‏ نذری حضرت ابوالفضل علیه السلام را تغییر داد و مخارج آن را به‏‎ ‎‏حساب جنگ زدگان یا حساب صد امام واریز نمود.‏

بسمه تعالی، اگر در نذر، صیغۀ مخصوص به آن خوانده نشده، اختیار با‎ ‎خود شخص است.

‏2. آیا به تمبرهای یادگاری که از طرف وزارت پست و تلگراف نشر شده یا می شود و بعد از گذشت‏‎ ‎‏مدتی بر اثر بورس بازی، قیمت آن تا چندین برابر قیمت اصلی می رسد، خمس تعلق می گیرد یا نه؟ در‏‎ ‎‏ثانی، بعد از گذشت مدتی و پرداخت خمس، مجدداً قیمت آن تغییر بکند، باز هم باید خمس‏‎ ‎‏مابه التفاوت آن را پرداخت یا نه؟ ‏

بسمه تعالی، اگر برای تجارت تهیه نشده و قبلاً خمس آن داده شده، ترقّی قیمت خمس ندارد.‎ ‎و آلبوم در حد شأن بدون قصد تجارت خمس ندارد.

‏سلامتی و سعادتمندی جناب عالی را در خدمت به اسلام و مسلمین از خداوند متعال خواستاریم.‏‎ ‎‏والسلام علی عباد الله‌ الصالحین‏

‏‎[سؤال 8874]‏ ‏ ‏ 4887‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر مقدس مرجع تقلید شیعیان جهان، حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی،‏‎ ‎‏مدّ ظله العالی‏

‏1. چه می فرمایید دربارۀ کسانی که در ایام سال، مخصوصاً ایام محرّم و صفر که‏‎ ‎‏سفره می دهند، چه به واسطۀ نذر و یا برای ثواب، آیا می شود پول سفره را برای کمک‏‎ ‎‏به رزمندگان اسلام و یا به مردم جنگ زده و یا برای ساختن شهرهای جنگ زده‏‎ ‎‏پرداخت نمایند یا خیر؟‏

بسمه تعالی، اگر نذر شرعی نموده باید طبق آن وفا نماید وگرنه اختیار با‎ ‎خود شخص است.

‏2. معظّم له سهم سادات را مقید کرده که به دست مرجع برسد، به سادات نمی شود داد؛ سادات مظلوم‏‎ ‎‏که در لباس روحانیت هستند و هیچ کار دیگری نمی توانند انجام بدهند و اکثراً ائمۀ جماعت می باشند‏‎ ‎‏و دسترسی به معظّمٌ له ندارند که اجازه بگیرند. چگونه ارتزاق نمایند؟ مِن باب مثال، حقیر در شوال‏‎ ‎‏سال شصت اجازه نامه که از هشت نفر داشتم به محضر مقدس ارسال نمودم که اجازه به قدر روزمره‏‎ ‎‏دریافت نمایم، از لطف و مرحمت بی پایان، محروم شدم، جواب نشنیدم؛ مردم مسلمان که مقلد‏‎ ‎‏جناب عالی باشند یا نباشند، الآن به دستور حضرت عالی عمل می کنند، تا کنون چندین مرتبه این سؤال‏‎ ‎‏را کرده اند.‏

بسمه تعالی، افرادی که می خواهند سهم سادات بپردازند باید خودشان استجازه نمایند.

‏3. روستاها و عشایر ـ که اگر قریه ای یک صد نفر جمعیت داشته باشد، ثلث آن مردم فقیر هستند که زیر‏‎ ‎‏ستم شاهنشاهی خرد شده اند ـ این افراد فقیر (که سید باشند یا نباشند) همیشه از طرف مردم مسلمان‏‎ ‎‏آن قریه کمک می شدند؛ بابت سهم سادات به سادات فقیر، مانند پنج من گندم یا جو یا لباس یا اجناس‏‎ ‎‏دیگر؛ اگر غیر سید بودند از بابت سهم مبارک امام علیه السلام همین مقدار کمک می کردند؛ ولی الآن نه برای‏‎ ‎‏آن که خمس بدهکار است ممکن است که این مبلغ یک صد تومان پول را یا پنج من گندم را به‏‎ ‎‏جناب عالی برساند و آن فقیر هم در مضیقه و تنگ دستی به سر می برند؛ مستدعی است تکلیف هر دو‏‎ ‎‏دسته را روشن نمایید.‏

بسمه تعالی، حکم همان است که در بالا ذکر شد.

‏‎[سؤال 8875]‏ ‏ ‏ 4888‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 23 / 9 / 1361 ‏

‏محضر مبارک مقام معظم رهبری، حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، دامت‏‎ ‎‏برکاته الشریف، پس از اهدای بهترین درودها و آرزوی سلامتی برای آن امام بزرگوار‏‎ ‎‏و پیروزی روزافزون اسلام در تمام جبهه های مبارزۀ حق با باطل، دو مسأله شرعی‏‎ ‎‏برای این حقیر به وجود آمده که امیدوارم با پاسخ آن فقیه بزرگ حل گردد.‏

‏1. حدود چهل سال پیش با استغاثه از درگاه پروردگار باری تعالی خواستار فرزندی‏‎ ‎‏شدم و نذر کردم که در صورت صاحب فرزند شدن، هر ساله برای سالار شهیدان و در‏‎ ‎‏روز عاشورا آشی بپزم؛ در ضمن، پیش خود و خدای خود عهد کردم که اگر فرزندم‏‎ ‎‏پسر شود، پس از به بلوغ رسیدنش و صاحب کار شدنش، خودش (فرزندم) اقدام به‏‎ ‎‏پخت این آش نماید و اگر فرزندم دختر شود پس از شوهر دادنش، شوهرش (در‏‎ ‎‏صورتی که هنگام عقد این مسأله را قبول کند) اقدام به پخت آش مذکور در هر سال‏‎ ‎‏نماید؛ مشیت خداوند بر این قرار گرفت که فرزند دختری صاحب شوم؛ در هنگام‏‎ ‎‏ازدواج دخترم نیز همین شرط را با شوهرش کردم و وی نیز قبول کرد، اینک پس از‏‎ ‎‏گذشت بیست و شش سال از این ماجرا از یک روحانی این مسأله را پرس و جو کردم‏‎ ‎‏و وی پاسخ داد که نباید نذر را به گردن دیگری واگذار کرد؛ لذا خواهشمند است نظر‏‎ ‎‏مبارک را اعلام فرمایید.‏

بسمه تعالی، چنانچه در نذر، صیغۀ شرعیه خوانده نشده لزوم وفا ندارد و‎ ‎نیز عهدی که پیش خود نموده اید چنانچه بدون صیغۀ مخصوص به عهد‎ ‎بوده اثر ندارد و همچنین تعهد به این که اگر فرزند پسر است خودش عمل‎ ‎کند باطل است. بلی، با شرط کردن پدر بر شوهر دختر که هر ساله آش بپزد‎ ‎لازم است شوهر دختر به شرط عمل کند هر چند نذر و عهد مزبور باطل‎ ‎باشد. 

‏2. شوهرم هنگام فوتش به من گفت که باید نذر شربتی را که هرساله در روز عاشورا به یاد سرور شهیدان‏ ‏حسین بن علی علیهماالسلام انجام دهید. شما بعد از مرگم انجام دهید، من نیز پس از فوتش حدود دوازده سال‏‎ ‎‏این عمل را هر ساله انجام داده ام؛ حال خواهشمندم نظر مبارک را نیز در این مورد اعلام فرمایید.‏

بسمه تعالی، اگر وصیت کرده که از مال خودش شربت داده شود، باید به آن عمل شود؛ ولی‎ ‎چنانچه وصیت کرده که شما از مال خودتان شربت بدهید لازم نیست به آن عمل نمایید.