سوال: [1024] بنده درمحل کارم با افراد همکارم که آنها شیعه اسماعیلیه¬اند توجه کردم که اجرای واجبات شرعی¬شان درهم و برهم است حتی نماز خواندنشان اصلا به نماز خواندن ما و اهل تسنّن شباهت ندارد، نشست و برخاست، غذا خوردن با آن¬ها چه حکمی دارد؟
جواب: اشکال ندارد، آنها هم در ظاهر محکوم به مسلمان بودن است.
سوال: [1025] آیا در افغانستان اطاعت از دستورات دولت واجب است؟ یا خیر.
جواب: اگر اطاعت نکردن موجب اختلال نظم عمومی شود باید دستورات و مقررات دولت رعایت شود.
سوال: [1026] آیا برای افراد مسلمانی که در کشورهای غیر اسلامی زندگی می¬کنند، رعایت کردن قوانین و مقررات کشورهای غیر اسلامی واجب است؟ اگر رعایت این مقررات موجب تقویت نظام کفر شود چه طور؟
جواب: رعایت قوانین و مقررات آن کشورها در حد که موجب بهم خوردن نظام اجتماعی نشود لازم است (موجب هرج و مرج نشود)و اگر رعایت مقررات موجب تقویت نظام کفر شود جواز ندارد.
سوال: [1027] آقای الله یاری کیست؟ می¬خواستم بدانم شنیدن حرف¬های ایشان جایز است یا نه چون ایشان خیلی خیلی جدی و بی حوصله صحبت می¬کند و خیلی¬ها را ضد همدیگر قرارداده و هر چی از دهن¬شان بیاید می¬گوید؟
جواب: گوش دادن به حرف¬های ایشان فی نفسه اشکال ندارد، ولی حمایت و کمک مالی به چنین شبکه¬هایی که آتش فتنه را دامن می¬زنند جایز نیست.
اختیارات حاکم اسلامی
سوال: [1028] آیا فقیه اختیار و حق تشکیل حکومت در زمان غیبت معصوم(ع) را دارد؟ یا خیر؛ در صورت مثبت بودن پاسخ آیا این کار بر وی واجب است؟
جواب: فقیه جامع الشرایط و مبسوط الید حق تشکیل حکومت اسلامی را دارد، در فرض مذکور اقدام به این امر واجب بوده و بر مردم اطاعت و همکاری لازم است.
سوال: [1029] اگر فردی از پرندگان حلال گوشت وحشی که صید آن¬ها خلاف مقررات بین المللی است صید کند، ضمان آور است؟
جواب: ضمان در اینجا صحیح نیست. دولت اسلامی طبق مقررات با خاطی برخورد می¬کند.
سوال: [1030] اگر دولت اسلامی استفاده و شکار حیوانات و پرندگان وحشی از قبیل آهو، بز کوهی، کبک و غیره را پس از دریافت و پروانه شکار در فصول مخصوصی از سال مجاز کرده باشد، افرادی بدون توجه به ضوابط با پروانه یا بدون پروانه اقدام به شکار کنند، ضامن بهای چیزی که شکار کرده¬اند در حق بیت المال هستند یا نه؟
جواب: بر طبق مقررات دولت اسلامی رفتار میشود.
سوال: [1031] در موارد قتل که نوبت به ولایت حاکم می‌رسد، آیا ولی امر همانند اولیای دم علاوه بر درخواست قصاص یا اخذ دیه، حق عفو نیز دارد؟
جواب: ولی امر حق عفو ندارد.
سوال: [1032] آیا دولت اسلامی می¬تواند به علت مصالحی مهم، صحّت بعض عقود یا ایقاعات (مثل ازدواج یا طلاق) را منوط به ثبت در دفتر رسمی کشور و یا به گذراندن مراحلی خاص کند؟
جواب: صحّت عقود و ایقاعات را نمی¬تواند منوط به ثبت در دفتر کند، ولی زمان وقوع عقود و ایقاعات را در شرایط خاص حاکم شرع می¬تواند به تأخیر اندازد و برای متخلف مجازاتی تعیین کند.
انتخابات و مسائل پیرامون آن
سوال: [1033] عده¬ای از کاندیدا در قبال دریافت رأی ویزای بعضی کشورها از جمله ایران را وعده می¬دهند، رأی دادن به اینها چگونه است واگر صلاحیت نداشته باشند زیارت رفتن با آن ویزا چه حکمی دارد؟
جواب:اگر آن افراد صلاحیت کاندید شدن را نداشته باشند، رای دادن به آن افراد جواز ندارد، چه در قبال رای دادن چیزی را وعده شود یا نه.
سوال: [1034] کسی که خود را لایق وکالت مجلس نمی¬داند ولی به دلیل عنوان و حقوق آن اقدام می¬کند، اگر به مجلس راه یابد آیا ضامن حقوقی است که می¬گیرد یا کار او ضمان آور نیست؟
جواب: اگر خود را لایق وکالت نداند و در مجلس هم کاری برای ملت انجام ندهد مستحق حقوق نمی¬باشد.
سوال: [1035] کسانی که پوسترهای تبلیغاتی انتخاباتی را به هر دلیل پاره می¬کنند، خواه قصد اهانت داشته باشند یا نه، آیا ضامنند؟ یا خیر.
جواب: بله ضامن هستند.
سوال: [1036] افرادی که به عنوان ستاد تبلیغاتی کاندیدای معینی فعالیت می¬کنند، اگر روی پوستر دیگر کاندیدها، پوستر کاندیدای مورد نظر خود را بچسبانند، ضامن هستند یا گناهکار؟
جواب: اگر موجب از بین رفتن پوسترها شوند هم ضامن مالی است و هم گناهکارند.
سوال: [1037] افراد باسوادی که هنگام اخذ آراء برای اشخاص بی سواد رأی می¬نویسند، اگر از بی سوادی افراد سوء استفاده کنند و برخلاف میل قلبی رأی دهنده، ورقه را به نام کاندیدای مورد علاقه خود پر کنند، عملشان ضمان آور است یا صرفاً گناهکارند؟
جواب: گناهکارند و اگر خسارتی بر فعل او مترتب شود ضامن است.
سوال: [1038] اگر نماینده¬ای پس از انتخاب و راه یافتن به مجلس، بدون دلیل شرعی مبادرت به استعفا کند و از این طریق موجب خسارات مالی زیادی برای دولت و ملت شود، آیا ضمان آن به عهده او است؟
جواب: اگر استعفا او موجب ضرر مالی شده باشد ضمان آن به عهده نماینده است.
سوال: [1039] آیا رأی دادن به زنان زیر شصت سال که نامزد نمایندگی از مردم¬اند چه حکمی دارد؟
جواب: اشکال ندارد؛ ولی بر آن خانم حفظ حجاب و شئونات اسلامی واجب است.
سوال: [1040] تعداد زیادی از مردم کارت رأی دهی ندارند، از نظر مذهبی اخذ کارت رأی دهی چه حکمی دارد؟ و تغافل و بی مبالاتی در این باره چه حکمی دارد؟
جواب: در فرض سؤال، بی تفاوتی مردم در رابطه به رأی دادن به افراد لایق و متدین و وظیفه شناس جائز نیست، باید مردم شرکت کنند و به کاندیدای صالح رأی بدهند و با انتخاب افراد شایسته از حضور افراد نالایق و فرصت طلب جلوگیری نمایند.
سوال: [1041] چنان که حضرت عالی مستحضرید، مردم مسلمان و متدین افغانستان در 27 سنبله سال جاری پای صندوق‌های رأی می¬روند، با توجه به اهمیت و جایگاه مجلس قانون گذاری، روشن است که مشارکت مردم در انتخابات از اهمیت بالایی برخوردار است، اما با وجود این، تعدادی از کاندیدای محترم در مناطق مختلف (به طوری که احتمال شکست همه وجود دارد) نگرانی شدیدی را به وجود آورده است. که برخی از کاندیدا به مسائل حزبی و طایفه¬ای دامن زده و تعهداتی را در این راستا از مردم گرفته¬اند. اکنون این دو پرسش مطرح است:
1 ـ آیا چنین تعهداتی مشروعیت داشته و عمل به آنها لازم است؟
2 ـ تکلیف شرعی مردم نسبت به حضورشان در پای صندوق‌های رأی چیست؟
جواب: ج1) کسانی که صلاحیت نمایندگی و فعالیت اجتماعی را در مجلس قانون گذاری ندارند نباید کاندید شوند و تعهدات شان اعتبار شرعی ندارد.
ج2) حضور مردم برای تعیین سرنوشت شان لازم و ضروری است و باید افراد مؤمن و متعهد و ورزیده و شجاع را انتخاب کنند، که از حقوق ملت دفاع کنند و برای ترقی کشور و ملت تلاش نمایند.
سوال: [1042] کسی که کاندید در شورای ملی است برای مردم و علمای منطقه خودش مقداری زمین را می¬دهد تا یک باب مدرسه اعمار نمایند و زمین وقف می¬شود این مورد شرعاً چه حکمی دارد؟
جواب: اگر وقف نموده است، اشکال ندارد؛ ولی رأی دادن مشروط به چنین اعمالی نباید باشد باید براساس ملاک‌های شرعی و عرفی به کاندیدای اصلح رأی داده شود.
احکام کفار و اهل کتاب
سوال: [1043]
1ـ چرا از مشرکان جزیه گرفته نمی¬شود در حالیکه از اهل کتاب جزیه گرفته می¬شود؟
2ـ دیگر اینکه هر کسی که به کشور مسلمان، به فرد مسلمان یا قبیله مسلمان تجاوز کند، اگر متجاوز مسلمان هم باشد حکم جهاد بر علیه او صادر می¬شود؟
جواب:
ج1) کفار کتابی که در ذمّه اسلام زندگی می¬کنند از آنها جزیه گرفته می¬شود ولی مشرکین حکم کفار ذمی را ندارد، که مال و جان شان محترم باشد. جزیه که از کفار کتابی گرفته میشود، در بدل اعطای احترام به جان و مال آنها است؛ در حالیکه مشرکین چنین احترامی ندارند.
ج2) چون دفاع از جان ومال وناموس واجب است فرق نمی¬کند متجاوز چه کسی باشد، اما توجه داشته باشید که در فرض سوال دفاع است نه جهاد چون جهاد غیر از دفاع است و حق صدور حکم جهاد ابتدایی با کفار را فقط امام معصوم(ع) دارد.
معاشرت با اهل ضلالت
سوال: [1044]
1ـ اطفال مسلمان که در مراکز علمی ـ آموزشی ـ تفریحی ـ هنری با اطفال بالغ ـ نابالغ بهائی در ارتباط¬اند و لاجرم با آن¬ها در فعالیت¬های علمی ـ آموزشی ـ تفریحی ـ هنری مشارکت می‌نمایند چه حکمی دارد؟
آیا در ارتباط اطفال مسلمان با اطفال بهائی رعایت احکام اسلامی از قبیل طهارت و نجاست الزامی است؟
2ـ آیا مراودات تجاری و یا معاشرت اجتماعی (مانند مراجعه به طبیب و یا وکیل دادگستری) با آنان جایز است؟ یا خیر.
3ـ در صورتی که فرد بهائی به بیان اعتقادات خود در مواجهه با شخص مسلمان بپردازد، آیا اقدام آنها حرکت علیه نظام اسلامی و یا تبلیغ علیه اسلام محسوب می¬گردد؟
4ـ در دین اسلام احترام به سادات سفارش شده است، آیا احترام به مسلمانِ سیّد یا بهائی که می¬گوید سیّد است یکسان است؟
5ـ افرادی از بین بهائیان هستند که به رتق و فتق امور و احوال شخصیه بهائیان می¬پردازند و تقویت آنان را بر عهده دارند، بر اساس گفته¬های برخی مراکز جامعه شناختی این گروه در سر زمین¬های فلسطین قرار دارد و بهائیان با آنها در ارتباط هستند، آیا این افراد از دیدگاه اسلامی جاسوس و یا محارب تلقی می‌گردند؟ یا خیر.
6ـ آیا در خصوص افراد فوق الذکر (مسئولین جامعه بهائی) اجرای حکم حد محاربه و یا افساد فی الارض را جایز می¬دانید؟ یا خیر.
جواب:
1ـ ارتباط بچه‌های مسلمان با بچه¬های بهائی، اگر روی اعتقادات بچه¬های مسلمان اثرمنفی نگذارد اشکالی ندارد؛ ولی در صورت امکان نباید ارتباط پیدا کنند.
2ـ اطفال بهاییان محکوم به نجاست هستند، اگر با رطوبت مسریه بدن و لباس بچه¬های مسلمان با آنها ملاقات کند، باعث نجاست لباس و بدن بچه¬های مسلمان می¬شوند.
3ـ مراودات تجاری و غیره اگر موجب تقویت و حمایت از آنها نباشد، اشکال ندارد.
4ـ مجرد بیان اعتقادات از طرف آنها اقدام علیه نظام اسلامی تلقی نمی¬گردد.
5ـ احترام سادات مثل احترام سائرمسلمین درصورت تدیّن آنها لازم است، چنانچه شخص بهایی بگوید سید هستم، چون مسلمان نیست اصلا احترامی ندارد.
6ـ جاسوس بودن یا نبودن آنها و همچنین محارب یا غیر محارب بودن آنها را باید قوای امنیتی و اطلاعاتی مسلمانان بررسی و تحقیق نمایند؛ مقصود از محارب بودن تنها جنگ مسلحانه علیه اسلام نمی¬باشد بلکه توطئه و افساد و تبلیغ علیه اسلام نیز حکم محارب را دارد؛ ولی تحقیق و بررسی موضوع بر عهده مقامات استخباراتی و قضایی است.
سوال: [1045] آیا فرقه نا اهل بهاییت نجس هستند؟ یاخیر. اگر پیش یک بهایی کارگر باشیم غذایی که می¬دهد نجس است؟ یا خیر.
جواب: بلی نجس هستند و اگر غذا با رطوبت بدن بهائی ملاقات کند نجس می¬شود و خوردن آن جایز نیست، چنانچه دست بهایی با رطوبت به ظرف ملاقات کند آن ظرف نجس می¬شود و غذا خوردن در آنها جایز نیست.
سوال: [1046] نظر جناب عالی در مورد اسماعیلیان افغانستان چیست؟ آیا این¬ها غالی هستند یا معتقد به اصول دین، آیا مراوده با آنها جایز است؟
جواب: باید موردی تحقیق شود؛ اگر آنها معتقد به الوهیت حضرت علی(ع) باشند ویا یکی از ضروریات دین را انکار کنند، محکوم به نجاست هستند و الاّ پاک می¬باشند.
سوال: [1047] اسماعیلیان آغاخانی نماز نمی¬خوانند و بجای آن مراسم خاص در محلی به نام جماعت خانه بجای می¬آورند که یکی از جملات آن سجدت لک یا شاه کریم الحسینی می¬باشد. روزه نمی¬گیرند و حج بجای نمی¬آورند. با این وصف حکم آنان از نظر طهارت و نجاست چیست؟
جواب: در فرض سوال که سجده برای غیر خدا انجام می¬دهند محکوم به کفر و نجاست هستند.
سوال: [1048] مراوده و رفتن به مجالس درویشی، که در آن نماز می¬خوانند و ضروریات دین را قبول دارند علی(ع) را خدا نمی-دانند و کارهایی مثل آتش خوردن و سیخ زدن ندارند و حتی بعضی¬ها به مستحبات هم عمل می¬نمایند چیست؟ من مدتی است با یکی از اینها آشنا شده و ارتباط نزدیک دارم.
اینها نماز می¬خوانند، روزه مستحبی می¬گیرند، به کربلا و مکه مشرف می¬شوند و… آیا می¬شود در فروع دین و احکام از یکی از آقایان مراجع تقلید، پیروی کنم و در مسائل باطنی و تهذیب نفس از بزرگ آنان تأسی بجویم؟
جواب: در فرض سؤال، شما در تهذیب نفس و سیر و سلوک الی الله ازمکتب اهلبیت(علیهم السلام) متابعت نمایید، چون مدّعیان دروغین عرفان هم زیاد هستند. پیروی از بزرگ آنان در آینده معلوم نیست چه سرنوشتی را برای شما رقم خواهد زد، سزاوار است از این کار پرهیز شود.
سوال: [1049] من با پسری به مدت سه سال است که دوست می¬باشم و دین او علی الهی می¬باشد و حضرت علی(ع) را خدا می‌داند و به بقیه چیزها مانند نماز و روزه نیز پایبند است، ما علاقه بسیاری بهم داریم، آیا ازدواج ما صحیح است؟
جواب: اگر حضرت علی(ع) را خدا بداند آن شخص مشرک است و ازدواج مسلمان با کافر جایز نیست.
حریم و محیط پیرامون آن
سوال: [1050] بعضی اشخاص، از مردم پول می¬گیرند و از حدود که متعلق خودش می¬باشد برای صاحب پول واگذار می‌کند، از علف و چرائی آن که برای مواشی خود استفاده کند، آیا شرعاً پول گرفتن آن فرد جایز است؟ یا خیر.
جواب: پول گرفتن در مقابل حریم قریه جواز ندارد، مگر این که اول علف‌ها را درو و جمع آوری کند بعد از آن می¬تواند بفروشد، قبل از آن فروش و معامله روی آن جواز ندارد.
سوال: [1051] در منطقه¬ای نزدیک به دو صد سال می¬شود قبرستانی است و اهل قریه مرده¬هایشان را در آنجا دفن می¬نمایند، حالا دو طرف قبرستانی زمین کشاورزی درست شده است و صاحب زمین¬های کشاوری دیگر به ادامه زمین قبرستانی نمی‌گذارد که اهل قریه مرده¬های خود را دفن نمایند چونکه صاحب زمین کشاورزی ادعا دارد که این قبرستانی تعلق به پشته و آبریزه زمین کشاورزی ایشان است، آیا صاحب زمین کشاورزی حق ممانعت را دارد؟ یا خیر؛ آیا برای اهل قبور دیگر جایز است که در این قبرستانی از این پس امواتشان را دفن نماید؟ یا خیر.
جواب: اگر زمین موات است به اندازه حریم قبرستان کسی حق تصرف ندارد؛ اما بیشتر از حریم را هر کس احیاء کند مال احیاء کننده است و با پشته بودن و آبریزه کسی نمی‌تواند مالک شود.
سوال: [1052] آیا جوی عام و راه عام قطع کننده حریم است؟ یا خیر.
جواب: جوی عام و راه عام ضرری به حریم بودن نمی¬زنند و قاطع حریم نمی¬باشند.
سوال: [1053] دو نفر زمین زراعتی دارند، که زمین¬های زراعتی شان در کنار هم قرار گرفته¬اند. یکی از این دو نفر در زمین خود درخت غرس کرده است، ریشه‌های درختان صاحب زمین به زمین همسایه رسیده و نهال¬هایی از آن¬ها برخاسته¬اند. حال سؤال این است که این نهال‌ها متعلق به صاحب درخت است یا متعلق به صاحب زمینی که این نهال‌ها در آن قرار دارند؟
جواب: در فرض سؤال، نهال¬ها متعلق به صاحب درخت است، ولی صاحب زمین حق گرفتن اجرت المثل را دارد، در آینده نیز اگر صاحب درخت بخواهد درختانش در زمین همسایه باقی بماند، باید اجرت المثل زمین همسایه را بدهد.
سوال: [1054] دو نفر در همسایگی هم زمین زراعتی دارند، از وسط این زمین¬ها جوی آبی به طرف زمین¬های کشاورزی دیگران جاری است، یکی از این دو کشاورز در زمین خود، در کنار جوی آب درختکاری نموده است که سایه¬ی آن¬ها در فصل بهار روی زمین زراعتی طرف مقابل را می¬پوشاند، چون کشت این کشاورز جو و گندم است این سایه به محصولاتش ضرر می¬رساند و نمی¬گذارد که آفتاب کافی به محصولات برسند تا رشد کنند، آیا صاحب این زمین می¬تواند خسارت و ضرری که به محصولاتش رسیده (از ناحیه¬ی سایه¬ی درختان زمین زراعتی همجوار) از صاحب درختان بگیرد و یا از او بخواهد که درختانش را قطع کند؟
جواب: در فرض سؤال، اگر شاخه¬های درخت در فضای زمین همسایه تعدی کرده باشد، همسایه حق منع دارد، اگر طرف شاخه‌ها را قطع نکرد، شما حق قطع شاخه‌های درخت را دارید و اگر شاخه‌ها در فضای همسایه تعدی نکرده باشد حق منع ندارد، اگرچه سایه¬ی درخت¬ها روی زمین همسایه قرار بگیرد.
سوال: [1055] زمینی است که قبلاً حریم روستا بوده و چراگاه حیوانات، مالک حقیقی هم نداشته تا آن را به روال شرعی وقف کرده باشد؛ با این وضع عده¬ای از مردم در این زمین اقدام به دفن اموات کرده¬اند. حال اهالی قریه به دلیل دفن اموات، این زمین را متعلق به خودشان می¬دانند؛ حال آیا این زمین با وصف مذکور، موقوفه است یا برای عموم مردم؟
جواب: حریم قریه، ملک اهالی قریه نیست تا وقف کنند، اگر تمام اهالی قریه راضی شوند به دفن اموات، در این صورت دفن اموات اشکالی ندارد.